Zelden kijk ik nog tv, maar omdat enkele van onze voorvaderen en familieleden in de beide wereldoorlogen een actieve rol speelden, volg ik deze reeks toch.
Voor een Vlaamse productie is het zeer mooi en aangenaam om naar te kijken. De vele kleine foutjes, zoals de straatlamp en de oldtimer die niet echt rijdt, zijn zeer aanvaardbaar. Het taalgebruik, overwegend Nederlands met ondertitelde andere talen, is goed aangepakt. Opnieuw blijkt hoe sterk ons volk is in de omgang met vreemde talen. Vlaanderen en Nederland hebben wat ondertiteling (schriftelijke synchronisatie) betreft veel geleerd in de periode dat de cinema en televisie opkwam, zowel op technisch vlak, maar ook in de combinatie van waar gebruiken we de originele taal en waar ondertitelen of dubben (mondeling synchronisatie) we.
Jef Renckens
Boeiend is hoe een familie met een genaecoloog als huisvader centraal staat. Mijn dooppeter en grootvader, Gerard Jozef Renckens (°1885), deed zijn legerdienst van 1906 tot 1909 te Mechelen. Nadien werkte hij in de staal-industrie te Luik en kende daardoor ook enig Frans. Hij werd opgeroepen als soldaat-brancardier. Tijdens de oorlog hield hij een klein dagboekje bij waarmee we zijn rondreizen en verblijfplaatsen op de landkaart konden reconstrueren. Door gasaanvallen werd hij blind, maar zijn zicht herstelde na een aantal maanden. In die periode schreef kon hij niet schrijven in zijn notitieboekje. Soldaat-brancardiers waren eerstehulpverleners die typische een schoudertasje droegen en de armband met het bekende rode kruis. Tot heden zag ik dit duidelijke en alom bekende symbool nog niet in “In Vlaamse velden”. Soldaat-brancardiers kregen extra verlof en reisden goedkoper. Mijn grootvader reisde zo meermaals met enkele kameraden naar Lourdes. Zo had ieder zijn weg om “een stapje in de wereld” te zetten.
De luchtschepen van Zeppelin zijn prominent aanwezig en waren een groot drama voor Londen. Tijdens de Groote Oorlog werden ook vliegtuigen ingezet met Rode Baron als bekende gevechtspiloot. Een ander verhaal is dat van pater Raskin, een grootneef van ons. Als jonge diaken sprak hij waarschijnlijk vlot Frans en Duits. Bovendien had hij een bijzonder tekentalent. Hij kon de militaire stellingen aan beide zijden goed in kaart brengen. Op bevel gebeurde dat op flinterdun en meterslang papier. Deze plannen werden opgerold in een klein kokertje dat per postduif naar Londen ging. De gevluchte Belgische koning bleef zo op de hoogte van de situatie aan de Yzer. Hij had dus voor het Belgische Leger een belangrijke rol als verkenner.
pentekening (Jozef Maria Raskin, 1916)
Het is niet altijd gemakkelijk om een leeftijdslabel te kleven op een docureeks. Vlaamse Velden zal kinderen beneden de 12 jaar slechts weinig boeien. De reeks bevat heel wat elementen die stof voor discussie kunnen brengen. Het geweld is beperkt en verantwoord in scene gezet, zeker in vergelijking wat je tegenwoordig allemaal vrij in de media ziet. Ook het naakt is eerlijk en voorzichtig aangepakt. Het rookgedrag wordt ook historisch weergegeven alhoewel sigaretten (versneden tabak in papier) toen een luxeproduct waren, net als de sigaar (versneden tabak, gerold in tabakbladeren). Gewone volksjongens rookten met een stenen of houten pijpje tabak uit eigen streek. Inhoudelijk zal het moeilijk zijn om de huidige leeftijdsgroep van 12-16 warm te maken voor de reeks. Voor 18 tot 24-jarigen zou het eigenlijk “verplichte lectuur” moeten zijn. Wie op zijn 35ste de Vlaamse poppy (papaver of klaproos) niet kent, is aan een inburgeringscursus toe.
Historisch brengt de reeks weinig nieuws, maar juist daardoor levert het een belangrijk educatieve bijdrage. Nederland bleef tijdens deze oorlog officieel neutraal, maar werd door haar geografisch ligging toch in een zekere rol gedwongen. Men kan verwachten dat deze docu-reeks aan de ander kant van “De draad” goed onthaald zal worden. Behalve dat het een Vlaamse reeks is heeft “In Vlaamse velden” alles in zich om België, met 2 koningen en 3 koninginnen, te bewegen om amnestie te verlenen zolang dat niet kan op een hoger of lager beleidsniveau. In mijn familie zijn meerdere personen terechtgesteld, weggevoerd en vermeend veroordeeld tijdens De Groote Oorlog en ook tijdens en na de 2de Werldoorlog. Amnestie (vergeving van zonden) werd door België nog nooit verleend, waarbij we Belgica in de Bello Gallico van Caesar buiten beschouwing laten.
