De overbevolking op de aarde en de onvoorstelbare honger naar energie drukken een steeds groter stempel op de ecologie.
Zelf stam ik uit een familie met pioniers in de “heiligen trick”, een zinspeling op de hevige schok die je kan voelen van elektriciteit. In het begin van de 20ste eeuw was dat iets onbekends. Velen hadden schrik van elektriciteit en weinigen zagen de voordelen. Zoals de meeste energiebronnen is vreedzaam en gewelddadig gebruik mogelijk. Een voorbeeld van gebruik in oorlogsomstandigheden is De Draad.
De voorbije jaren mocht het niet hardop gezegd worden, maar ik ben altijd een voorstander gebleven van het vreedzaam gebruik van kernenergie.
Anderzijds is het naar
mijn mening belangrijk dat men zoveel mogelijk moet blijven onderzoeken wat de voor- en nadelen of de gevolgen van de verschillende energie-omzettingen kunnen zijn. Ondertussen is ook wel duidelijk dat stuwdammen hun levensduur en risico’s hebben. Bij een stuwdam wordt statische energie (stilstaand water) omgezet wordt naar kinetische energie (vergelijk met ouderwetse draaiende watermolen) en vervolgens naar elektrische energie. Een belangrijk voordeel van elektrische energie is dat het gemakkelijk getransporteerd kan worden. Maar die transportlijnen hebben hun risico’s. Zo zijn hoogspanningslijnen, maar ook moderne windmolens, faliekant fout voor (trek)vogels.
In de energiedebatten heb ik nooit goed begrepen waarom men zegt dat elektriciteit een zuivere en milieuvriendelijke energiebron is. Dit soort uitspraken hoor je vaak bij de groene partijen en ze getuigen van weinig wetenschappelijke achtergrondkennis. Voor zover ik Moeder Natuur begrijp, bestaat er geen bron die elektriciteit levert… Wel kennen we sinds 1841 de wet behoud van energie. Elektriciteit is een vorm van energie zoals thermische en chemisch energie. Statische en kinetische energie zijn verzamelingen, waarbij kinetisch duidt op stilstand (voorbeeld : opgeladen batterij) en dynamische op beweging (voorbeeld : een draaiende watermolen).
Vormen van chemische energie zijn batterijen en accu’s. Albert Einstein bereidde de weg voor het gebruik van kernenergie. Uit de geschiedenis van de mens blijkt dat oorlogen steeds zeer bevorderlijk zijn voor het menselijk vernuft en het wetenschappelijk onderzoek. Spijtig heeft de 2de Wereldoorlog kernenergie in een slecht daglicht gesteld met 2 atoombommen van de amerikanen op Japan. Nochtans was er in die periode veel onderzoek naar vreedzaam gebruik van kernenergie. Voorbeelden daarvan zijn talloos, maar het meest bekend zijn de kernreactoren elektriciteit in de scheepvaart.
Na de oorlog bleef men verder onderzoek doen naar kernenergie. Als student bezocht ik ca. 1984 de kerncentrales van Doel. Doel 4 stond volop in de stellingen en Doel 3 was nog net toegankelijk voor bezoek… 14 dagen later werd die reactor opgestart. In de buurt bevindt zich een andere nucleaire zone, namelijk in Mol/Dessel/Geel. Op dat domein bevinden zich de labo’s en kantoren van SCK CEN.
In de media vernam ik recent dat men “onderzoek zou doen naar kleine kerncentrales, iets dat nog nooit eerder gebeurd is.” Hoe kan men zoiets zeggen als er tijdens de Koude Oorlog talrijke duikboten waren met een kerncentrale aan boord ? Eén van die duikbootkerncentrales werd trouwens verplaatst naar een atoomschuilkelder in Limburg. De NATO heeft nog steeds zijn hoofdkwartier in Evere (Brussel), maar het hoofdkwartier voor het geval van een atoomoorlog werd in 1993 gesloten. Er zijn vele jaren over de sanering gegaan, waarbij onder andere de kerncentrale en het asbest verwijderd moest worden uit de mergelgrotten. Wellicht was het personeel van Chateau Neercanne (Maastricht, naast de hoofdingang van de schuilkelder) tijdens de Koude Oorlog heel eigen om de politieke en militaire leiders van de Navo en Europa te ontvangen…
