2 tumuli (grafheuvels), een eik, zonnebloemen die het zuiden aanwijzen en rode papavers.
Locatie : 50.71604 N,5.16584 O
Tijdstip : 2020-08-16T15:00
Gingelom
In gesprek …
… met de grootmeester :
in gesprek met Louis Paul Boon
Louis Paul Boon (°15 maart 1912 +10 mei 1979)
Kerk Lutselus
O.L.Vrouw van de Vrede, Lutselus (20/07/2007)
Op 20 juli 2007 fotografeerde ik de O.L.Vrouw-Koningin-van-de-Vrede-kerk (Regina Pacis) van Lutselus (Diepenbeek). Ik publiceerde de foto op panoramio.com en ze is ook te bekijken via Google Earth. Vóór 25 december 2010 werd deze foto op het internet 829 keer bekeken. Op kerstdag stortte de kerk in t.g.v. de dikke sneeuwlaag op het platte dak. De foto werd nu al meer dan 5000 maal bekeken.
statistieken van de foto : aantal keren dat de foto werd bekeken per dag
Verpleegstersschool
Onlangs kregen we een folder in de brievenbus van Home nursing, een onderneming van enkele thuisverpleegkundigen. De folder was in keurig Nederlands, informatief en deskundig. Maar de naam van de samenwerking vind ik zo weinigzeggend. “Home nursing” is allicht Engels en dan betekent dat in het Nederlands : thuiszorg. Thuiszorg, zo’n mooi woord : kort en duidelijk.
gevel Provinciaal Instituut Verpleegkunde Hasselt
Een vergelijkbare toestand vind je terug op de gevel van de voormalige “Provinciale School voor Vroedvrouwen”. Het gebouw aan de Guffenslaan te Hasselt dateert van 1912 en heeft toch wel enige cultuur-historische waarde. Later kreeg het als naam “Provinciaal Instituut Verpleegkunde Hasselt”. Als je vandaag voor het gebouw staat merk je dat het raam boven de hoofdingang, net onder het centrale fronton, verscholen zit achter een stalen geraamte met daarop in kleurrijk kunststof de tekst “HEALTHCARE”. De vroegere benamingen waren voor mij wel duidelijk, maar bij healthcare gok ik dat dit weer van het Engels gepikt is… Waarom gaat de provinciale school voor ons prachtige woord “gezondheidszorg” toch te leen gaat bij het Engels ? De plaatsing van het logo is helemaal niet mooi. Banken en Zakenkantoren springen heel wat ethischer om met de plaatsing van hun logo op historische gildenhuizen en handelspanden.
De vraag bij dit alles rijst wat er binnen die schoolmuren gebeurt. Hun website heeft ook een uitgebreid engels gedeelte. Voor de internationale studenten, veronderstel ik ? In het engelstalige gedeelte van de website staat geschreven (vrij vertaald) : “Door de recente industriële geschiedenis werd de regio een smeltkroes van diverse culturen, waar het ‘idee Europa’ al vele jaren een realiteit is“. Alleen het schrijven van deze zin getuigt al van onwetendheid omtrent de talentoestand in Europa waarin het Engels slechts een taal is tussen de andere grote Europese wereldtalen. Voor Hasselt is de geografisch nabijheid van Frans- en Duits-sprekende gebieden niet onbelangrijk.
schermafdruk www.phl.be
De provinciale Hogeschool van Limburg moet mensen opleiden die in de eerste plaats onze eigen Limburgse bevolking dienen. Daarvoor moeten ze studenten werven die merendeels uit diezelfde bevolking komen. En die bevolking is inderdaad behoorlijk multi-cultureel, maar daarom zeker niet engelstalig ! We moeten blijven ijveren opdat inwijkelingen die zich hier langdurig of blijvend vestigen onze taal spreken, net zoals onze landgenoten in het buitenland de taal van de plaatselijk bevolking aldaar moet spreken.
Het is een grote vergissing te denken dat onze wereld naar het Engels als universele taal evolueert. De geschiedenis leert ons dat dit niet kan. Anderzijds zijn er wel steeds periodes geweest dat een bepaalde taal overheerste en gebruikt werd voor internationale contacten. Het Latijn tijdens de kerkelijke middeleeuwen is daar het bekendste voorbeeld van. Latijn werd gebruikt in wetenschappelijke, kerkelijke en artistieke middens waar grensoverschrijdende contacten veelvuldig voorkwamen. Het volk kende echter geen Latijn. Zij bleven steeds hun moedertaal spreken. Als grote gebieden wel door één taal overheerst werden gingen daar vaak grote oorlogen, waarbij soms ganse volkeren uitgemoord werden, aan vooraf. Noord-America (Engels en Frans) en Latijns America (Spaans en Portuguees) zijn daar voorbeelden van. Overigens geraakte het Nederlands tijdens de grote ontdekkingsreizen ook wereldwijd verspreid waardoor bvb. het Afrikaans zo nauw aanleunt bij onze taal.
Ik vraag me af hoeveel verpleegkundigen in Limburg Engels moeten kennen om later hun beroep uit te kunnen oefenen ? Stel je voor : een thuisverpleegster van het Wit-Gele Kruis die zich bij een bejaarde zorgbehoevende aanmeldt als : “Goeie dag, ik ben uw nieuwe home nurse”.
Belofte maakt schuld !
Voor de tweede keer in enkele jaren tijd is de Studentenkapel [1] te Genk door onbekenden tegen de vlakte gegooid. Na de eerste vernieling werd de kapel door de stad in zijn oorspronkelijke vorm hersteld. Deze keer is er door een stedebouwkundig inspecteur bevel tot onmiddellijke staking van de (afbraak)werken gegeven.
afgebroken kapel (eigen foto 18/02/2010)
Chirokapel (ca.1950 - ca.1970)
De kapel werd omstreeks 1940 gebouwd door de KSA [2] onder impuls van burgemeester Lantmeeters. Jarenlang vormde het een vaste herkennings- en afspraakplaats voor de vele studenten die vanuit het centrum, Vlakveld, Kolderbos, Langerlo, Sledderlo, Camerlo en Terboekt per fiets naar de scholen van Bret trokken. De gezinnen uit de buurt kwamen er elke vrijdag in mei samen om te bidden, waarna de kinderen een expo [3] kregen. Later, toen de geloofsbeleving steeds meer een privé-gebeuren werd, knielden er regelmatig mensen neer die te voet of per fiets op weg waren naar het nabije ziekenhuis en er werden anoniem brandende kaarsjes neergezet.
Op enkele honderden meters van de Studentenkapel stond vroeger de Chirokapel. Ze werd omstreeks 1950 gebouwd door de Chirogroepen van Genk-Centrum, Bretheide en Waterschei en eveneens opgedragen aan O.L.Vrouw van Vlaanderen. Deze kapel werd rond 1970 afgebroken voor de verharding en verbreding van het kruispunt Maastrichterstraat-Hooiweg (nu A. Maclotlaan). Groot verschil met de afbraak van de Schabartkapel is dat de Chirokapel werd afgebroken door de gemeente zélf. De betonnen sokkel van de Chirokapel bevatte een glazen fles met bericht voor degenen die het waagden de kapel af te breken. De fles ging bij de afbraak echter verloren, maar de boodschap werd door de, inmiddels overleden, bouwers van de kapel mondeling overgedragen. Jef Gabriels, schepen van jeugd, beloofde in 1985 aan de leiding van Chiro St.-Gerolf, dat de gemeente de kapel zou heropbouwen. Er werd door de leiding nagedacht over een eigentijdse invulling en enkele ontwerpen werden geschetst. Een nieuwe Chirokapel werd toen echter niet gebouwd, o.a. omdat dezelfde locatie onmogelijk was en omdat Chiro St.-Gerolf toen meer zorgen had met de verfraaiing en uitbreiding van hun eigen lokalen. Maar de belofte bleef bestaan !
Het is bijzonder spijtig dat er zo roekeloos omgegaan wordt met ons cultureel en religieus erfgoed. Genk is in de 20ste eeuw door de steenkoolmijnen en meerdere grote industriën een smeltkroes van diverse culturen geworden. Het gemeentelijk, en later het stedelijk beleid heeft hiervoor steeds aandacht gehad, en ook op bouwkundig vlak was veel mogelijk. Getuige daarvan de vele religieuze gebouwen van inwijkelingen.
Spijtig is dat de stad nu een juridisch conflict aangaat met onbekenden, maar vermoedelijk met de eigenaar van de grond die er een woning wil bouwen. Ondanks de diversiteit aan gemeenschappen blijft Genk nog steeds een gemeente waar de christelijke bevolking de overhand heeft. Was het niet beter geweest dat de bouwkundig ambtenaar in gesprek was gegaan met de eigenaar van het perceel en aangestuurd had op een overeenkomst om de kapel af te breken en aan de overzijde van de A.Maclotlaan een nieuwe kapel te bouwen. Dat zou bovendien passen in het beleid om die gronden, die toebehoren aan de gemeente, aan te wenden als recreatiegebied met speelbos voor de jeugd, zoals ooit voorzien in het project Bronsbos. Voor burgemeester Wim Dries (CD&V) zou het tevens een tegemoetkoming zijn aan de belofte van zijn voorganger.
Niets belet Dries om het bevel tot stopzetting van de afbraakwerken vooralsnog in te trekken [4]. Ongetwijfeld is in overleg met de eigenaar, de Genkse studenten- en jeugdbewegingen, de buurt en de pastorale dienst van het nabijgelegen ziekenhuis voldoende draagvlak te vinden voor de bouw van een nieuwe eigentijdse kapel voor de Genker Jeugd, die bovendien voldoet aan alle actuele bouwkundige voorschriften en waar de talrijke rooms-katholieke en andere christelijke voorbijgangers een plaats vinden voor rust en bezinning…
Schabartkapel in betere tijden
[1] ook de namen KSA-kapel, O.L.Vrouw van de Schabart (kortweg Schabartkapel) worden gebruikt
[2] KSA = Katholieke Studenten Actie, een studentenbeweging die vooral aktief was in het St.-Jan Berchmanscollege te Genk. Zie ook de website van KSJ/KSA/VKSJ
[3] een driekleurig, rechthoekig ijsje tussen 2 droge wafeltjes, dat tijdens de wereldtentoonstelling Expo ’58 gelanceerd werd
[4] de kapel is kleiner dan 100 m2 en geniet geen enkele bouwkundige bescherming, behoudens het behoud van constructies van volkskundige, historische of estetische waarde, en die bevoegdheid berust bij het stadsbestuur
Broeder Marcel
Als ik in de streek kom waar ik opgroeide valt het me steeds weer op hoe veel daar veranderd is. Je kan daar weemoedig van worden, maar onlangs deed ik toch weer een leuke ontdekking : het Broeder Marcel-stadion. Het is gebouwd in de bossen waar ik vroeger vaak speelde. Broeder Marcel heb ik nog goed gekend in de school waar ik m’n eerste broek versleet. Als onderwijzer was hij toen al op rust, maar hij was zeer begaan met de voetbalclub van hartje Genk : “Genker Voetbal Vereniging”, of kortweg Genk VV. Niet te verwarren met KRC Genk ! Dat is een voetbalclub die zijn ontstaan dankt aan de fusie van enkele clubs van de voormalige steenkoolmijnen, zoals FC Winterslag en Thor Waterschei. KRC Genk is gehuisvest in de Cristal Arena (voorheen : Fenix-stadion). Bij één van die mijnclubs, nl. dat van Waterschei speelde toen nog de vader van mijn klasgenoot Robby Bollen. Natuurlijk keken we daar als jonge knapen erg naar op ! Nochtans was die vader ook maar een eenvoudige werkman, maar dat begrepen we pas op het moment dat de familie Bollen verhuisde. De vader ging bij Club Brugge voetballen.
Hart van Vlaanderen
Met de huidige computerprogrammas is het eenvoudig om het geometrisch middelpunt van complexe oppervlakten te berekenen. Zelfs het berekenen van het middelpunt van 2 grillige oppervlakten samen, die meetkundig bepaald zijn tegenover elkaar is mogelijk… Of zelfs van een grillige oppervlakte waarin een andere grillige oppervlakte is uitgesneden….
In 1999 gaf de Leuvense professor Theodoor Van der Waeteren aan assistent Piessens de opdracht om samen met studenten het middelpunt van Vlaanderen te berekenen. Geen sinecure ! Eerste voorwaarde is dat de grenzen wiskundig beschreven zijn. Voor sommige omgevingen, zoals Baarle-Hertog is dat ronduit ingewikkeld.
Baarle-Hertog (B) en Baarle-Nassau (NL)
Voeren is een Belgische gemeente en vormt een gesloten figuur die tot het Vlaamse Gewest behoort, maar er niet aan raakt. En Brussel, geschiedkundig een Vlaamse stad en met het Vlaams Parlement binnen haar grenzen, behoort niet tot het Vlaamse Gewest, maar wél tot de Vlaamse Gemeenschap (overigens ook tot de Franstalige !) Brussel Hoofdstad is echter een afzonderlijk gewest in België.
Er zijn nog wel wat andere zaken waar rekening mee gehouden zou kunnen worden zoals de hoogteverschillen, maar aangezien Vlaanderen redelijk vlak is, is dat verwaarloosbaar. En dan zijn er natuurlijk sociale en culturele factoren zoals de bevolkingsspreiding, etc. Ook die worden hier buiten beschouwing gelaten.
De professor vond het middelpunt, ergens te midden van de velden van een boer in het dorpje Opdorp dat zich in de Oost-Vlaamse gemeente Buggenhout bevindt.
Interessant is volgend artikel van de plaatselijke heemkundige kring : “Het middelpunt van Vlaanderen, gezien door een Waalse bril” van Christoph Deborsu
De boer op wiens erf het middelpunt van Vlaanderen bepaald werd wilde niet laten onteigenen. In de buurt werd een beeld geplaatst van een reuzevogelpikpijl in hard kunststof.
Middelpunt van Vlaanderen
Blijft de vraag hoelang op deze plaats het middelpunt van Vlaanderen blijft… Bij de minste wijziging of nieuwe wetenschappelijke inzichten, zal het geografische middelpuntpunt verschuiven… Als Brussel wél in rekening gebracht wordt komt het punt dichter bij het centrum van Buggenhout te liggen.
Buggenhout is overigens een zeer mooie en rustige gemeente ! Een toevluchtsoord voor burgers uit de omliggende grootsteden die er komen verpozen, bezinnen, wandelen en fietsen. Het heeft ook iets met merkwaardige grenzen en grenspalen… Gelegen ten Oosten van de Schelde behoorde het vroeger bij Brabant (“Land van Grimbergen”) met een toegangspoort tot Vlaanderen. In die buurt ligt nu het drieprovinciënpunt (Brabant, Antwerpen, Oost-Vlaanderen), dicht bij het Middelpunt van Vlaanderen.
Buggenhout profileert zich voor haar bezoekers als “bosgemeente”. Zo groot is het bos wel niet meer, maar de legendarische geschiedenis van de mooie boskapel verduidelijkt veel. Jacoba van Heffene bouwde de kapel in 1504 op de plaats waar haar man, drossaard, na een dodelijk jachtongeval ter plaatse begraven werd. O.L.Vrouw van Smarten draagt een zwaard dat symbool staat voor de getroffenheid van het hart.
Buggenhout, hart van Vlaanderen
Buggenhout is de meest centraal gelegen gemeente van Vlaanderen. Het bezit een relatieve rijkdom aan Vlaamse bossen en is gelegen in het uiterste hoekje van de huidige Vlaanderen-provincie’s. Toch hoort het daar historisch niet bij. Maar met de romantische legende van drossaard Jan De Ryke mag Buggenhout vandaag best “Hart van Vlaanderen” toevoegen op haar welkomstpanelen…
Onzelieveherenboom is niet meer …
Op enkele kms van mijn woonplaats is zaterdag in de vroege avond de Onzelieveherenboom door een stevige rukwind tegen de vlakte gegaan. De boom zag er eigenlijk niet uit : hij was reeds in 1859 en in 1925 getroffen door onweer en storm waardoor hij telkens zwaar beschadigd raakte.
Onzelieveherenboom, geveld door rukwind
De Onzelieveherenboom was niet mooi meer, maar hij had wel iets… Als je 1300 jaar oud bent, heb je één en ander meegemaakt. In vroegere tijden werden aan dergelijk oude bomen magische krachten toegeschreven, en van de Onzelieveherenboom is bekend dat hij in de 18de eeuw als verzamelplaats en uitvalsbasis diende voor de bokkenrijders. In de holle stam, met een diameter van bijna 4 meter zou zelfs ooit een tafeltje gestaan hebben waaraan kaart gespeeld werd.
Toen ik aktief begon te schrijven in de Nederlandstalige Wikipedia had ik de Onzelieveherenboom uitgekozen voor mijn eerste artikel. Reden voor de keuze was mijn interesse voor heemkunde, maar vooral dat ik met een artikel over een boom niet te veel fouten kon maken. Ik wist toen immers ook nog niet hoe het allemaal werkte. Vandaag merk ik bij dat artikel dat andere wikipedianen reeds de teloorgang van de boom hebben toegevoegd en de tekst volledig in de verleden tijd werd gezet. Overigens publiceerde ik ook een geografisch gelokaliseerde foto van de Onzelieveherenboom die je kan zien op Google Earth, maar die foto zal ik nu moeten vervangen…
ramptoerisme
Het bericht van het omwaaien van de boom stond vandaag in enkele kranten en werd op de radio vermeld. Nu is het wel zo dat de plaats waar de boom staat een kruispunt van fietsroutes is en er staat vlakbij een pik-nik-tafel, maar toch was de vele belangstelling opvallend.
Ik babbelde ter plaatse met een tachtiger die de boom altijd had gekend zoals die er tot voor zaterdag uitzag, over de processie’s die er heen trokken, de velden en hoogstamboomgaarden uit de omgeving, enz. Een andere dame uit de buurt vertelde dat ze bij de avondmarkt op 9 augustus e.k. een tentoonstelling zouden organiseren over de boom met veel foto’s.
oude foto op infobord
Op het informatiebord bij de boom staat overigens een oude foto. Uit bijhorende uitleg zou je kunnen denken dat de foto dateert van vóór de eerste blikseminslag (1859). Onduidelijk is wie er op de foto staat… De man is deftig gekleed en heeft een fiets aan de hand. Dergelijke fietsen kende men in 1859 echter niet… Ik schat dat de foto dateert uit het begin van de 20ste eeuw. Als je goed kijkt zie je trouwens links en boven de kapel een scheur in de boom… De overlevering vertelt dat het rechterdeel van de boom in 1925 werd losgerukt… Is dat het rechterdeel dat je van hieruit ziet ?
Tot slot nog dit : de gezondheid van het broertje van de Onzelieveherenboom, die een 20-tal meter verder staat, baart me erg zorgen. De stam is onderaan beschadigd en door het gat zie je een diep uitgeholde stam. Deze boom moet overigens precies 150 jaar oud zijn, gezien geplant in 1859. Het zou me verstandiger lijken voor het gemeentebestuur van Kortessem om goed zorg te dragen voor deze boom, dan de vermolmde overblijfselen van de Onzelieveherenboom te conserveren…
Verlies van Limburgs verleden …
Vorige dinsdag rond 14:00 u. stortte in de Severinstraße in Keulen het stadsarchief in elkaar, allicht door een naburige bouwput voor de metro in aanleg. Gezien omvang en slachtoffers kwam dit uitgebreid aan bod op televisie en in de kranten met melding van de (gelukkig slechts) 3 dodelijke slachtoffers. Voorts natuurlijk spectaculaire beelden en aandacht voor het grote financiële verlies.
Het historisch belang van dit archief wordt niet of slechts zeer marginaal aangehaald. Nochtans behoort dit archief tot de belangrijksten van (West-)Europa. Een verslag in Belang van Limburg maakt een bescheiden uitzondering. Keulen is sedert vele eeuwen als stad zeer belangrijk, had voor de invloedrijke katholieke kerk lang een centrumfunctie en heeft ook op het graafschap Loon / prinsbisdom Luik (waartoe het huidige Limburg van 980 tot 1795 behoorde) en omstreken een sterke invloed uitgeoefend. De belangrijke handelspaden tussen Keulen en Vlaanderen / Brabant liepen door het huidige Limburg en brachten economische welvaart en culturele uitwisseling. Bovendien was Keulen de belangrijkste universiteitsstad tot Leuven in 1425 werd opgericht.
Ook van veel Limburgse familie’s – zoals voor Van Straelen die in mijn eigen genealogiegegevens voorkomt – moet de verdere stamboom vaak in het Keulse archief opgezocht worden.
Ongetwijfeld bevatten de in totaal 27 km dikke archiefstukken die in dit gebouw bewaard werden veel geschriften en documenten die ons Limburgs verleden verder zouden kunnen ontsluiten.
We kunnen alleen maar hopen dat er bij deze instorting niet té veel van ons waardevol erfgoed verloren is gegaan !
